ΣΑΜΟΣ: ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ – ΠΡΟΙΟΝΤΑ – ΚΟΥΖΙΝΑ

Η Σάμος  νησί του βορειο­ανατολικού Αιγαίου πνιγμένο στο
πράσινο. Η φύση εδώ είναι απλόχερη. Tο νησί ξακουστό σε Ανατολή και
Δύση για τα υπέροχα και ξε­χωριστά γεωργικά προϊόντα του: το
περί­φημο σαμιώτικο γλυκό κρασί, το εξαιρετι­κό
ελαιόλαδο, τα εσπεριδοειδή και πολλά πρώιμα κηπευτικά. Ξεχωρίζουν
το πετροπέπονο και το μπουρνέλο (είδος μικρής ντομά­τας).
Μυρωδάτα άγρια χόρτα: τα τριφλουχόρταρα, τους ζουγούς, τις φτέρες
και τις οβρυές.

Συνυφασμένο με το νησί, το κρασί του.
Σύμφωνα με το μύθο, ο πρώτος που δίδαξε την καλλιέργεια της αμπέλου
στους κατοίκους του νησιού ήταν ο Αγκαίος, ο  Κεφαλλονίτης
ήρωας της Αργοναυτικής Εκστρατείας, ο οποίος παντρεύτηκε τη
θυγατέρα του Μαιάνδρου και βασίλεψε στο νησί.

Αναφορές για τα κρασιά του νησιού υπάρχουν σε
κείμενα συγγραφέων του αρχαίου κόσμου, όπου γράφεται ως «οίνος
ανθοσμίας»
. Η παλαιότερη μνεία στο μοσχάτο της Σάμου απαντάται
στο λεξικό του γραμματικού Ησύχιου, ο οποίος το αναφέρει ως
«Σαμία άμπελο».

Η αμπελοκαλλιέργεια ακολουθεί την ιστορία του
νησιού. Η συστηματική καλλιέργεια των μοσχάτων οίνων αρχίζει γύρω
στο 1600 μ.Χ. Από πολύ νωρίς άρχισαν να εκτιμώνται τα μοσχάτα
κρασιά του νησιού εντός και εκτός Ελλάδας.

Μαζί με το εμπόριο του σιταριού στη Μαύρη
θάλασσα, φτάνει και το σαμιώτικο κρασί στην Οδησσό και το
Ταγκανρόγκ. Η καθολική εκκλησία παραχωρεί το 19ο αιώνα
το προνόμιο παραγωγής του οίνου για τη θεία Ευχαριστία στους
Σαμιώτες. Σήμερα παράγεται ο Εκκλησιαστικός Οίνος Σάμου, ειδικής
παλαίωσης, ο οποίος διατίθεται στην εκκλησία για τον ίδιο λόγο.

Το μοσχάτο

Το μοσχάτο σταφύλι της Σάμου με τις μικρές και
λευκές ρώγες θεωρείται ο πιο ευγενικός κλώνος της μεγάλης
οικογένειας των μοσχάτων. Καλλιεργείται σε στενές ορεινές
(900-1.400 μ. υψόμετρο) πεζούλες, δεμένες με ξερολίθια. Τα χωριά
Καρλόβασι, Βουρλιώτες, Άγιος Κωνσταντίνος, Μανωλάτες, Σταυρίνηδες,
Άμπελος, Κοντακέικα, Υδρούσα, Άγιοι Θεόδωροι, Πλάτανος, Λέκα,
Καστανιά, Κοσμοδαίοι, Πύργος, Μεσόγειος, Πάνδροσος, Κουμαραδαίοι,
Μαυρατζαίοι, Πάγωνδας, Χώρα, Μυτιληνιοί και ο Δήμος Σαμίων
οριοθετούν έναν κλασικό σαμιώτικο αμπελώνα.

Η Ένωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών
Σάμου
είναι ένας από τους πιο παλιούς συνεταιρισμούς της
χώρας, ιδρύθηκε το 1934. Συγκεντρώνει, οινοποιεί και εμπορεύεται τα
προϊόντα των αμπελουργών της Σάμου. Διαθέτει δύο οινοποιεία, στο
Μαλαγάρι και στο Καρλόβασι, συνολικής αποθηκευτικής ικανότητας
20.000 περίπου τόνων. Πλήρως οργανωμένα και συνεχώς εξοπλιζόμενα με
τα πλέον σύγχρονα οινολογικά μηχανήματα. Απασχολεί σήμερα 130 άτομα
και έχει επεκτείνει την οικονομική της δραστηριότητα και σε άλλους
τομείς. Η παραγωγή ανέρχεται στους 6.500-7.000 τόνους ετησίως.

Μελάνθι

Οι αρωματικοί σπόροι  του αυτοφυούς φυτού
χρησιμοποιούνται πάρα πολύ στην παραδοσιακή αρτοποιΐα του νησιού.
Πρόκειται για το γνωστό μαυροσούσαμο ή μαυροκούκι ή μαύρο
κύμινο.

Κεσκέκι-κισκιέκ

Τα πανηγύρια του Νησιού κάθε καλοκαίρι
προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες με παραδοσιακούς χορούς και γλέντια
που κρατάνε μέχρι το πρωί. Στα γλέντια και τα πανηγύρια των
Σαμιωτών πρωταγωνιστεί ένα και μόνο φαγητό, η «γιορτή» ή
«κισκτέκ». Γίνεται με σπασμένο σιτάρι, κατσικίσιο κρέας -ή
ρεβίθια στη νηστεία- και κρεμμύδια. Κοντά στα ξωκλήσια ή στις
πλατείες των χωριών, στήνονται καζάνια, όπου βράζεται ολονυχτίς το
φαγητό. Το πρωί πλέον, που έχει γίνει «μαστιχωτός» χυλός,
το μοιράζουν στα σπίτια του χωριού και στους παρευρισκόμενους στο
πανηγύρι.

Top