Η ΚΟΥΖΙΝΑ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ: ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
Πολυπίδακα την ονομάζουν οι αρχαίοι συγγραφείς την Αρκαδία,
γιατί από τα βουνά της πηγάζουν οι ποταμοί της Πελοποννήσου και
«Βαλανηφάγους», ονόμαζαν τους Αρκάδες γιατί έτρωγαν βελανίδια από
τις δρυς των δασών τους. «Προέλληνες» δε γιατί ήταν οι αρχαιότεροι
όλων των Ελλήνων.
Η άγρια φύση της, τα αγέρωχα βουνά της και τα κρυστάλλινα νερά
της, γίνονται σημεία έμπνευσης για πολλούς ποιητές, πεζογράφους,
ζωγράφους, από την αρχαιότητα και τον μεσαίωνα έως την νεότερη
ιστορία. Οι αρχαίοι Θεόκλητος και Βιργίλιος εξυμνούν την αρκαδική
φύση με το «Αρκαδικό Ιδεώδες», ενώ με τον πίνακά του «Ποιμένων
Αρκαδίας» και ο Γάλλος ζωγράφος Poussin. Από την αρκαδική γη ξεκινά
η βουκολική ποίηση, που έγινε ρεύμα στην Αναγέννηση και ονομάστηκε
«αρκαδισμός». Στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης η περιοχή
πρωταγωνιστεί στον αγώνα για την άλωση της Τριπολιτσάς.
Σήμερα η Αρκαδία εξακολουθεί όπως πάντα να παραμένει πανέμορφη.
Με τα ελατοσκέπαστα βουνά της, τις ακρογιαλιές στο Μυτρώο πέλαγος,
τους παραδοσιακούς οικισμούς της, τα μεσαιωνικά κάστρα και τα
επιβλητικά μοναστήρια, είναι ένας τόπος που έχει τα πάντα.
Πρωτεύουσά της η Τρίπολη χτισμένη σε υψόμετρο
650μ, αποτελεί σημαντικό αγροτικό και εμπορικό κέντρο της
Πελοποννήσου. Διαθέτει την πιο μεγάλη πλατεία των Βαλκανίων με τον
ανδριάντα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη να την κοσμεί. Πάρκα και κλασικά
κτίρια την ομορφαίνουν, ενώ στο πεζόδρομό της, τα στέκια των νέων
σφύζουν από ζωή.
Στην καρδιά της Αρκαδίας, δεσπόζει το όρος
Μαίναλο με τα ελατοδάση 400.000 στρεμμάτων, γεμάτο
κυψέλες με μέλισσες που παράγουν το μέλι ελάτης ή πιο
γνωστό βανίλιας. Διαφορετικό στη γεύση, ανώτερο στην
ποιότητα. Η Οστρακίνα κορυφή του Μαίναλου σύγχρονο χιονοδρομικό
κέντρο για τους λάτρεις των χεμερινών σπορ. Βυτίνα – Ελάτη
– Δημητσάνα – Στεμνίτσα – Λεβίδι – Μαγουλιάνα – Βλαχέρνα,
γραφικά ορεινά χωριά, φωλιασμένα στην πλαγιά του Μαίναλου. Έτοιμα
να δεχτούν τους επισκέπτες και να τους φιλοξενήσουν σε ξενώνες,
γραφικά ταβερνάκια για να γευτούν τα εξαίσια τοπικά
εδέσματα.
Η περιοχή Τσακωνιάς βρίσκεται στα Ανατολικά του
νομού Αρκαδίας. Αποτελεί το μεγάλο μέρος του Ανατολικού Πάρνωνα,
ξεκινώντας από τις βουνοκορφές του και καταλήγει στις ακτές του
Αργολικού κόλπου και του Μυτρώου Πελάγους. Μιλάνε ακόμα στην
περιοχή τα τσακώνικα. Γλώσσα που προήλθε από την Δωρική και έχουν
τα δικά τους ήθη και έθιμα.
Η γη της Αρκαδίας, παράγει τα πάντα, ενώ οι μικρές διαφορές στο
κλίμα της οδηγούν σε ιδιαίτερες ποικιλίες. Οι κάτοικοί της,
ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την γεωργία, με προϊόντα
αυθεντικά, αγνά, ποιοτικά άριστα.
Γνωστά τα μήλα Πιλάφα ντελίσιους, καλλιεργούνται στην
Τρίπολη σε υψόμετρο 600μ. Σπάνια ελληνική ποικιλία, που μπορεί να
μην «γεμίζει στο μάτι», αλλά είναι πεντανόστιμα, με πλούσιο άρωμα,
υψηλή διατροφική αξία. Γνωστά στους περισσότερους ως μήλα
Τριπόλεως, Προστατευόμενο Προϊόν (Π.Ο.Π.). Τραγανά με ελαφρώς όξινη
γεύση και άρωμα μπανάνας. Τα κεράσια και τα βύσσινα της Μάκρης. Οι
χρυσές πατάτες του κάμπου της Τεγέας. Τα κάστανα της Σκυρίδας και
των Δολιανών, γλυκά και τρυφερά, που μπορεί να τα φάει κανείς και
ωμά.
Τα σκόρδα του Λιθοβουνίου, ντελικάτα, όλο γεύση. Περίφημα και
εύγεστα μαγειρευμένα ή ωμά τα κρεμμύδια βολια.
Η τσακώνικη μελιτζάνα (Π.Ο.Π.) με την
χαρακτηριστική γλυκιά γεύση και σχήμα λόγω του μικροκλίματος
καλλιεργείται στην Τσακωνιά με τον παραδοσιακό τρόπο. Γίνεται
ανάρπαστη και συγχρόνως δυσεύρετη.Τα κηπευτικά του νομού εξαίρετα,
περικλείουν τα αρώματα του βουνού, καθώς και τα μυρωδικά
βότανα.
Το κρέας αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση κυρίως τα εξαιρετικά
κατσίκια και πρόβατα.Αυθεντικά τα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το
γιαούρτι και βέβαια η περίφημη γραβιέρα Τριπόλεως, η φέτα, η
μυζήθρα, ο τραχανάς, οι ντόπιες χυλοπίτες και άλλα τοπικά
ζυμαρικά.
Το κρασί της Μαντινείας ξακουστό από την
αρχαιότητα μέχρι σήμερα με πολλές διακρίσεις στο εξωτερικό, Π.Ο.Π.
προϊόν.Έχει λεπτή γεύση, με χαρακτηριστικό ιδίωμα τη φρεσκάδα και
την έντονη οξύτητα, άριστο συνοδευτικό μαζί με τα άλλα τοπικά
κρασιά της ευωχίας των γεύσεων.
Όλα τα παραδοσιακά προϊόντα της Αρκαδίας, γευστικοί πρεσβευτές
της, φτιαγμένα με αυθεντικές χιλιόχρονες συνταγές. Τα γλυκά είναι
κάτι ξεχωριστό, ξακουστά για τα αρώματά τους. Τα κεράσια, τα
κυδώνια, τα κάστανα κ.ά., δίνουν εξαίσια γλυκά κουταλιού, που
σίγουρα εδώ ισχύει «ότι θες να φας όλο το βάζο».Τα γλυκά του
ταψιού, φτιάχνονται παραδοσιακά, όπως αιώνες πριν. Οι σβίγκοι με
μέλι και κανέλλα, η γαλατόπιτα, οι εργολάβοι, η μουσταλευριά,
κ.ά.
Η γαστρονομία της Αρκαδίας, είναι ιδιαίτερη, απλή, λιτή,
γευστική και σχετίζεται άμεσα με τις κρύες κλιματολογικές συνθήκες
και με κάποιες παλιές τοπικές συνήθεις. Κάθε χωριό έχει την δική
του γαστρονομική παράδοση.Ο καγιανάς χαρακτηριστικά ήταν και είναι
η χαρά της παρέας. Η ψητή γουρνοπούλα ανάρπαστη, κυρίως στα πολλά
πανηγύρια. Το κοκορέτσι, το αρνί, το κατσίκι, πρωταγωνιστούν στις
παραδοσιακές Αρκαδίτικες συνταγές, καθώς και ο κόκορας
μακαρονάδα.
Το ψωμί φρέσκο γευστικό φτιαγμένο σε παραδοσιακούς φούρνους από
σιτάλευρο. Πιο παλιά αναμεμειγμένο με πολύ πίτουρο, ενώ τους
δύσκολους καιρούς το αντικατέστησε η μπομπότα. Τί πιο ωραίο από
μπουκιές ψωμιού σοταρισμένες με χοιρινό λίπος σε ένα πιάτο τραχανά
(ταμπλάρικο) τις κρύες νύχτες του χειμώνα ή τριφτάδες με κρασί.
Εξερευνήστε το νομό, απολαύστε τα τοπία και γευθείτε τις
συνταγές του Λαγότο, χοιρινό με δαμάσκηνα, μπαζίνα, τσακώνικες
μελιτζάνες, σπληνάντερο, πηχτή και τελειώστε το γεύμα σας με ένα
κομμάτι γλυκό και ένα ηδύποτο.
Αν αγαπάτε τις παραδοσιακές πολιτιστικές εκδηλώσεις, η Αρκαδία
είναι ιδανικό μέρος, καθώς διοργανώνονται φεστιβάλ και πανηγύρια
καθ’όλη την διάρκεια του χρόνου.
Αν βρεθείτε εδω Πάσχα, ζήστε την αναστάσιμη μέρα στην
πλατεία Άρεως της Τριπόλεως, όπου θα διασκεδάσετε με τραγούδι και
χορό, θα γευτείτε τον παραδοσιακό Οβελία και άλλα εδέσματα.
Στην γιορτή της μελιτζάνας στο Λεωνίδιο τον
Ιούλιο. Η τριήμερη γιορτή κάστανου στην Καστανίτσα στα
τέλη Οκτωβρίου έχει τις ρίζες της στις αρχές του
20ου αι. Η γιορτή
κερασιού στον Πλάτανο τον Μάϊο με κερασόπιτες, κεράσι γλυκό. Δεν
λείπει όμως το ψητό γουρνόπουλο, ο βραστός τράγος, το ντόπιο κρασί
και το άφθονο κέφι.Γιορτή σκόρδου με διαγωνισμό για την καλύτερη
ποιότητα και μέγεθος. Σερβίρονται φαγητά με βάση το σκόρδο. στο
χωριό Λιθοβούνα.
Η γιορτή του τσοπάνη στο Περιθώρι, όπου
προσφέρεται κρέας και κρασί.Το Δεκαπενταύγουστο λαμβάνει χώρα ένα
από τα μεγαλύτερα πανηγύρια στην Αρκαδία, και συγκεκριμένα στην
Επισκοπή της Τεγέας, το οποίο διαρκεί 10 ημέρες κι όπου θα βρείτε
πληθώρα αγαθών και τοπικών προϊόντων.
Η Αρκαδία προσηλωμένη στην παράδοσή της, την τιμάει και την
προβάλλει, δίνοντας μια ευκαιρία στους σημερινούς ανθρώπους να
νοιώσουν την μαγεία ενός παρελθόντος μέσα από την πολιτιστική της
εικόνα, την γαστρονομική της ταυτότητα που θέλγει με την απλότητα
και την καθαρότητά της και είναι τόσο μα τόσο υπέροχη. Όλα αυτά
είναι η μαγεία ενός παρελθόντος, που στην Αρκαδία δεν έσβησε
ποτέ.
