ΗΠΕΙΡΟΣ – ΝΟΜΟΣ ΑΡΤΑΣ: ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ

ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ 

Τα Τζουμέρκα ή όρος Αθαμάνων (2.395 υψόμετρο) έχει τον κύριο όγκο του στα βορεινά του νομού Άρτας, ενώ ένα μικρότερο κομμάτι του μπαίνει και στο νομό Ιωαννίνων. Έτσι τα χωριά των Τζουμέρκων ή Τζουμερκοχώρια υπάρχουν και στους δύο νομούς. Ένας τόπος απερίγραπτης άγριας φυσικής ομορφιάς.

Από τους πιο σημαντικούς ορεινούς όγκους. Ανήκουν στη σειρά της Νότιας Πίνδου. Το βορινό τους τμήμα είναι το όρος Λάκμος και το ανατολικό τους η Κακαρδίτσα, ενώ δυτικά τα διαπερνά ο Ποταμός Άραχθος.

Η πιο ψηλή κορφή στα Τζουμέρκα είναι το Καταφύγιο στα 2.393μ. Πολλές ακόμη κορυφές ξεπερνούν τις δύο χιλιάδες μέτρα. Εύκολα μπορεί κανείς να διακρίνει και το γυμνό τοπίο πάνω από τα 1.300-1.400μ. μια και τα έλατα σταματούν να φύονται σε αυτό το υψόμετρο. Χαρακτηριστικό επίσης των Τζουμέρκων είναι τα άφθονα τρεχούμενα νερά, τα λιβάδια αλλά και οι άγριες απόκρημνες και απρόσιτες πλαγιές.

Η περιοχή προσεγγίζεται το ίδιο εύκολα, τόσο από τα Γιάννενα όσο κι από την Άρτα. Ένα αρκετά πλούσιο και δαιδαλώδες ασφάλτινο επαρχιακό οδικό δίκτυο θα οδηγήσει τους ενδιαφερόμενους στα πιο απίθανα και δυσπρόσιτα σημεία, σε ιστορικά χωριά, ξεχασμένους οικισμούς και μοναστήρια.

Αφετηρία για τις εξορμήσεις μας σε αυτήν την πλευρά της οροσειράς είναι το Βουργαρέλι, ένα πραγματικό κεφαλοχώρι που ακουμπά τις γειτονιές τους τις νοτιοανατολικές πλαγιές των Τζουμέρκων και διοικητικά υπάγεται στον Νομό Άρτας.

Το Βουργαρέλι βρίσκεται σε ύψος 750μ. (55χλμ. από την Άρτα) στις απόκρημνες πλαγιές των Τζουμέρκων κυκλωμένο από ένα πυκνό ελατόδασος. Περικλείεται από δύο οροσειρές, αυτή του Προφήτη Ηλία ανατολικότερα και της Ομαλής δυτικά. Είναι πολύ παλιός οικισμός καθώς αναφέρεται σε ενετικά έγγραφα του 17ουαι. Σήμερα είναι έδρα του Δήμου Αθαμανίας κι έχει 1.000 κατοίκους. Είναι το χωριό με τη μεγαλύτερη τουριστική υποδομή στην περιοχή. Έχει ξενώνες, μπαρ, κάποια καφενεία και ταβέρνες. Έχει επίσης πολλές βρύσες που αναβλύζουν άφθονο νερό, μία υπέροχη κεντρική πλατεία και όλο το χωριό είναι πνιγμένο στο πράσινο.

Αν και έχουν κτισθεί τα τελευταία χρόνια αρκετές νέες κατασκευές, το Βουργαρέλι σε γενικές γραμμές διατηρεί την παραδοσιακή του μορφή. Η πλακόστρωτη πλατεία (1905) με τα θεόρατα πλατάνια, τις βρύσες και τον επιβλητικό ναό του Αγίου Νικολάου (κτίστηκε το 1950 στη θέση παλαιότερου που έκαψαν οι Ναζί), είναι η καρδιά της κοινότητας. Γύρω της υπάρχουν καφενεία και ψησταριές. Είναι μέρος για να χαλαρώσετε και να απολαύσετε τη φύση, τον αέρα του βουνού, κοντοσούβλι, γίδα ή προβατίνα και γνήσια φέτα.

Το Βουργαδέλι φημίζεται για τις πετρόκτιστες βρύσες του που ξεδιψούν τους επισκέπτες με το παγωμένο νερό των Τζουμέρκων. Κοντά στην πλατεία βρίσκονται τρεις από τις ομορφότερες, οι πολύκρουνες «Κρυστάλλω», «Αρχόντω» και αυτή του «καπετάν Γιάννη».

Ψηλότερα από τα τελευταία σπίτια του χωριού δεσπόζει το μοναστήρι του Άι-Γιώργη -προστάτη του χωριού-, φρουριακής μορφής που κτίστηκε το 1360. Αξιόλογες είναι οι τοιχογραφίες του 1714 που κοσμούν το εσωτερικό του καθολικού. Εδώ τον Μάη 1821 μαζεύτηκαν οι οπλαρχηγοί Ρούμελης και Ηπείρου υπό τον Γ.Καραϊσκάκη και κήρυξαν την επανάσταση στα Τζουμέρκα με τις ευλογίες του ηγούμενου του μοναστηριού Χριστόφορου.

Στο δρόμο που συνδέει την Άρτα με το Βουργαδέλι, στη θέση Παλιοχώρι, θα δείτε την περίφημη Κόκκινη εκκλησία ή Παναγία Βελλάς, ονομαστή σε όλη τη Ήπειρο για τη μοναδική αρχιτεκτονική της (κτίσμα του 1281). Είναι δίστηλος σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με μία μόνο τρίπλευρη αψίδα και με τριμερή νάρθηκα.

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΤΑ ΑΘΑΜΑΝΙΚΑ ΟΡΟΙ

Από το Βουργαδέλι θα ακολουθήσετε το δρόμο για Τρίκαλα και 5χλμ. αργότερα θα φτάσετε στο χωριό Αθαμάνιο. Ένας αρκετά στενός, ασφάλτινος δρόμος ανηφορίζει με χαρακτηριστικά και συνεχή στριφογυρίσματα στις ανεμοδαρμένες νότιες πλαγιές των Τζουμέρκων. Στη θέση Σταυρός (1.450υψ.) θα ατενίσετε τη θέα στον διάπλατο ορίζοντα.

Ένα μεγάλο τμήμα της λεκάνης απορροής του Αχελλώου, τα κορφοβούνια της Νότιας Πίνδου και τα Άγραφα ποζάρουν μεγαλόπρεπα σε ένα μαγευτικό υπερθέαμα μπροστά στα μάτια σας. Κοιτώντας νότια, το βλέμμα χαμηλώνει μαζί με τους χαώδεις γκρεμούς και στρέφεται από την πανοραμική θέαση των βουνοκορφών, στον κάμπο της Άρτας.

Στη συνέχεια ο δρόμος σφηνώνεται ανάμεσα στις σάρες των Τζουμέρκων, ώσπου μετά μία στροφή ο ορίζοντας απελευθερώνεται ξανά για να αγκαλιάσει εντέλει, ψηλά σε τούτα εδώ τα αγριοτόπια, μία χούφτα κεραμοσκεπές και καμινάδες που καπνίζουν.

Θεοδώριανα (υψομ. 95μ.) ένα υπέροχο χωριό αγκαλιασμένο κυριολεκτικά από τα κορφοβούνια (16χλμ. από Αθαμάνιο). Τα Θεοδώριανα είναι από τις παλαιότερες ορεινές κοινότητες της Πίνδου. Στο κέντρο του οικισμού δεσπόζει η βασιλική του Αγίου Γεωργίου, κτισμένη το 1880 από Πραμαντιώτες μαστόρους.

Αν ακολουθήσετε τον χωματόδρομο βορειοδυτικά από τα Θεοδώριανα και συνεχίζει προς τον αυχένα των Μελισσουργών, στα 2 χιλιόμετρα θα δείτε δεξιά σας την αρχή του μονοπατιού από όπου και θα προσεγγίσετε τον διπλό καταρράκτη στη θέση Σούδα.

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΟΧΘΕΣ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΠΟΥΡΝΑΡΙΟΥ

Ακολουθώντας το δρόμο Άρτας-Τρίκαλων με τον ποταμό Καλεντίνη θα φτάσετε στις όχθες της τεχνητής λίμνης Πουρναρίου. για περίπου 15χλμ. οδηγώντας παράλληλα. Σε κάποια σημεία για να φτάσετε έως την ακρολιμνιά θα χρειαστεί να περπατήσετε για λίγα μέτρα. Τελικά όμως θα διαπιστώσετε ότι άξιζε τον κόπο η όποια σύντομη ταλαιπωρία.

Εδώ στις ανατολικές όχθες της τεχνητής λίμνης υπάρχουν αρκετά μικρά, αλλά γραφικά χωριά που αξίζει να εξερευνήσετε. Η περιοχή τουριστικά είναι ακόμη ανέγγιχτη, γεγονός που της προσδίδει μία ιδιαίτερη γοητεία.

Συνεχίζετε βόρεια σε πορεία παράλληλη με την ακρολιμνιά, περνάτε τον ποταμό Σαραντάπορο, αφήνετε την εθνικό οδό Τρικάλων – Άρτας και οδηγήστε προς το χωριό Κάτω Καλεντίνη, που σχεδόν ακουμπά στις όχθες της λίμνης (ένα μέρος του οικισμού έχει χαθεί στα νερά της). Ακολουθώντας αγροτικούς δρόμους μπορείτε να φτάσετε ακόμη βορειότερα, στους ξεχασμένους οικισμούς Τραπεζάκι, Φτέρη, Βαθύκαμπος.

Στη συνέχεια αρκετοί χωματόδρομοι, οι περισσότεροι από τους οποίους εγκαταλειμμένοι, ή σε κακή κατάσταση, οδηγούν στις όχθες της λίμνης ή στον Άραχθο. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη διαδρομή προς Ρωμανό βόρεια από τον παραποτάμιο οικισμό Βαθύκαμπο, σε πορεία παράλληλη με τον Άραχθο.

Top