Στο μικρό χωριό Ιρία απλώνει το βασίλειό της η αργίτικη
αγκινάρα. Απαράμιλλη σε γεύση και νοστιμιά, είχε και έχει εξέχουσα
θέση στο ελληνικό τραπέζι.
Ξεκίνησε να καλλιεργείται στην περιοχή Ιρίων, το 1950-1960 λόγω
της ανυδρότητας του (τότε) τόπου. Αφού το συγκεκριμένο φυτό δεν
χρειάζεται καθόλου σχεδόν νερό.
Πρώιμη στην παραγωγή της, σε σχέση με άλλες ποικιλίες. Μεγάλες
κεφαλές, συμπαγές, σφαιροειδές, με φύλλα πλατιά χωρίς αγκάθια. Η
καλλιέργειά της γίνεται με παραφυάδες την άνοιξη ή το φθινόπωρο,
ενώ ο βλαστός της ξεραίνεται το καλοκαίρι. Πολυετές φυτό με
πλούσιες βιταμίνες.
Πασίγνωστη η αγκινάρα Ιρίων στην Ελλάδα μια και η καλλιέργειά
της καλύπτει το 70% της εγχώριας παραγωγής, δίνοντας 1.500.000
κεφαλές κάθε χρόνο αποτελώντας πνεύμονα οικονομίας των κατοίκων
(των Ιρίων).
Παραδοσιακό, ευεργετικό, σχεδόν μονοπωλιακό προϊόν, που
απολαμβάνουν τα ελληνικά νοικοκυριά την άνοιξη κυρίως από το Μάρτη
μέχρι τον Μάη, όπου τότε οι λαϊκές αγορές γεμίζουν με βουνά από
πράσινες αφράτες με μεγάλα κοτσάνια αγκινάρες Ιρίων. Μαγειρεύεται
με όλους τους τρόπους και όλα τα υλικά, δίνοντας γευστικά υγιεινά
πιάτα, μεγάλης θρεπτικής αξίας.
Το Μάη τα Ιρία γιορτάζουν την «Γιορτή
Αγκινάρας» τιμώντας το προϊόν αυτό που τα έκανε διάσημα με την
ιδιαίτερη γεύση του και την θρεπτική αξία του. Χιλιάδες άτομα
δίνουν το παρόν στην γιορτή της Αγκινάρας, που περιλαμβάνει εκτός
από χορούς και τραγούδια, που κρατάνε μέχρι τις πρωϊνές ώρες και
φαγητά, τα οποία έχουν ως βασικό υλικό την αγκινάρα.
Η γιορτή λαμβάνει χώρα στη μεγάλη κεντρική πλατεία Ιρίων με
διαγωνισμούς μαγειρικής από έμπειρους ή μη μαγείρους. Καθάρισμα
4.000 αγκινάρων από τις γυναίκες του χωριού και προώθησης τοπικών
προϊόντων όπως τουρσί αγκινάρας κ.α.
